Prioriteit geven aan wat belangrijk is – 5 tips

Prioriteit geven aan wat belangrijk is in het leven is super belangrijk. Het bepalen wat voor jou het verschil maakt om je elke dag gelukkig te voelen (of ieder geval zo vaak als mogelijk) of elke dag het gevoel te hebben dat er wat ontbreekt. Jouw ideale mix van prioriteiten zorgen voor balans in je leven. Een mix van activiteiten die zorgen voor jouw welzijn en voldoening.

Zelfonderzoek doen

Natuurlijk heb ik mijzelf afgevraagd hoe het is gesteld met mijn eigen welbevinden en in hoeverre ik voldoende prioriteit geef aan de dingen die belangrijk voor mijzelf zijn. En het zal je vast niet verbazen dat mijn conclusie was dat daar ook nog wel het nodige in te verbeteren is. Ik kan toch niet ontkennen dat er af en toe geklaagd wordt over wat lichamelijk ongemak en over te weinig tijd hebben voor de dingen die ik graag wil doen. Ai ai ai, foute boel dus (ha ha). Laten we dus eens kijken wat er zoal komt kijken bij het bepalen van die prioriteiten!

Je prioriteiten bepalen

We hoeven ons in de huidige tijd niet te vervelen, keuzes te over. Naast activiteiten die we graag ondernemen hebben we meestal ook nog wat activiteiten te doen die we misschien minder leuk vinden. Ook is er zogenaamd makkelijk tijdverdrijf, waarmee we onze tijd vullen, omdat het goed voelt op de korte termijn. Hoe zorgen we er nou voor dat we elke dag de juiste keuzes maken en dus voldoende tijd besteden aan onze prioriteiten?

In de eerste plaats moet je je prioriteiten helder hebben. Wat heb jij nodig om je goed te voelen en om gemiddeld genomen blij te zijn? Voor mijzelf is dit bijvoorbeeld gelegen in het me goed voelen in mijn lijf, het doen van activiteiten die voldoening geven en voldoende tijd kunnen besteden aan relaties en ontspanning. Voor iemand anders is dit misschien gelegen in voldoende tijd kunnen besteden met het gezin of carriere maken. Kijk eens wat voor jou prioriteit is en of je van mening bent dat dit ook blijkt uit hoe je je leven ingericht hebt en je dagelijks handelen.

Leef je in voldoende mate het leven dat bij je past?

Als je je prioriteiten bepaald hebt dan kun je je eigen leven eens onder de loep nemen. Leef je in voldoende mate het leven dat je wilt leven? Of merk je dat het op een of meerdere aspecten niet goed loopt? Misschien denk je dat je je wegen moet gaan verleggen, bijvoorbeeld door een andere baan of relatie te zoeken. Misschien kom je er achter dat je aan jezelf moet werken om echt gelukkig te kunnen zijn. Vaak is het zo dat de dingen in ons leven niet zo overduidelijk positief of negatief zijn, maar dat er veelal wel ruimte voor verbetering is. Je kunt langzaam werken richting een leven met activiteiten die beter bij je passen. Sommige mensen zijn ook heel goed in tevreden zijn met wat ze hebben, zoiets als je zegeningen tellen en kunnen zijn met wat er is (mindfulness). Dat is ook iets om wel eens bij stil te staan.

Niet naar je prioriteiten handelen in je dagelijks leven?

Waar is dan verbetering te halen? Ook als je je leven behoorlijk op orde hebt dan is het niet vanzelf sprekend dat je in je dagelijkse leven leeft conform wat echt goed voor jezelf is. We laten ons maar al te makkelijk leiden door de waan van de (werk)dag. Want wat is er makkelijker dan niet na te hoeven denken en je dag te laten invullen door dat wat zich aandient. Het gemak van je laten leiden door de waan van de dag zorgt ervoor dat je te weinig oog hebt voor wat voor jou belangrijk is. Je laat je leiden door de prioriteiten van andere mensen die jou mailen, bellen of die je spreekt in vergaderingen. Jouw eigen prioriteiten, bijvoorbeeld jouw gezondheid of datgene wat jou energie geeft, laat je op zijn beloop. Dit kan er voor zorgen dat je onvoldoende energie uit je dag haalt en je dag uitgeput en zonder voldoening eindigt.  En een gevolg hiervan is dat je na je werk waarschijnlijk ook niet makkelijk aan je prioriteiten toe komt. Je vervalt dan snel in makkelijk tijdsverdrijf, zoals tvkijken of surfen op internet.

De ontwikkeling van lichamelijke klachten door stress

Een van mijn eigen prioriteits-ontdekkingen is dat van voldoende pauze nemen (niet als maar doorgaan) en een evenwichtige dag vormgeven tussen energienemende en energiegevende activiteiten. Energiegevers zijn voor mij bijvoorbeeld leuke gesprekken met mensen en energievreters is een overkill aan vergaderingen. Door hier beter op te managen weet ik inmiddels dat ik voorkom dat er spanning, stress en lichamelijke klachten ontstaan.

Lichamelijke klachten worden veroorzaakt doordat we onvoldoende luisteren naar ons lichaam en dat wat het nodig heeft. Spanning in ons dagelijks leven komt bij veel mensen tot uiting in de schouderbladen en de nek en vaak ook problemen met de darmen. Al deze spanningsproblemen kunnen vervolgens weer tot vermoeidheid leiden. In plaats van dat dergelijke signalen ons wakker schudden en ons laten inzien dat we iets moeten veranderen blijven we te vaak passief. We hebben soms niet echt in de gaten dat ons leefpatroon ongezond is en dat we in actie moeten komen. En juist omdat we ongemak ervaren kiezen we sneller voor een gemakzuchtiger leven (niet plannen, niet rusten, niet gezond eten, gemakkelijk tijdverdrijf, niet letten op je prioriteiten) en blijven we steken in oude patronen.

Elke dag handelen naar onze prioriteiten met 5 tips:

1. Luister elke dag naar je lichaam (bepaal je huidige welzijn)

Je lichaam geeft veel informatie over hoe het met je gaat. Ga eens een moment stil staan en merk op wat je voelt. Als je onrust, pijn of ongemak voelt dan is dit een signaal dat je meer prioriteit moet geven aan je gezondheid. Ga eens na waar de prioriteit ten aanzien van gezondheid zou kunnen liggen. Is er werk te verzetten op het gebied van jouw mentale of lichamelijke gezondheid? Heb je een idee wat in je dagelijkse leven meer aandacht nodig heeft zodat je gezondheid niet langer te leiden heeft. 

En hoe kun je op dit moment het beste omgaan met je mentale of lichamelijke ongemak? Misschien kun je het verlichten door aandacht te geven in de vorm van meditatie (je gedachten observeren), massage (van de schouders en nek bijvoorbeeld), sport (loskomen van je activiteiten door te wandelen) of rust (even niksen)?

2. Bepaal jouw prioriteiten in je leven

Weten wat jou gelukkig maakt, wat goed is voor jouw welzijn en wat jouw voldoening geeft in het leven is iets om elke dag rekening mee te houden.  Ga het onderzoeken en gebruik daarbij bijvoorbeeld de volgende categorieen:

• Lichamelijke en geestelijke gezondheid

Bijvoorbeeld: bewegen (bijv. yoga) en sporten; je bewustzijn vergroten, mediteren, onthaasten en persoonlijke ontwikkeling; pauze en rust nemen; masseren, rekken en strekken.

• Familie en vrienden

Bijvoorbeeld: tijd besteden met je gezin; je ouders opzoeken; een spelletje doen met vrienden; een biertje drinken en dansen in de kroeg.

• Liefde en relaties

Bijvoorbeeld: tijd besteden met je partner; aandacht voor sexualiteit.

• Werk

Bijvoorbeeld: geld verdienen; contact met collega’s.

• Huishouden

 Bijvoorbeeld: gezond eten maken; schoonmaken; boodschappen doen

• Ontspanning, hobby’s en interesses

Bijvoorbeeld: in de tuin werken; iets maken met je handen; gamen; je verdiepen in een studie; reizen

            Etc

Bij het bepalen van jouw prioriteiten in het leven gaat het erom dat jij je er gemiddeld genomen goed bij voelt. Welke activiteiten zijn goed voor jouw welzijn en geven jou voldoening? Welke activiteiten zijn op dit moment het belangrijkst voor jou en welke activiteiten zijn minder belangrijk. Hoe kun je je tijdsbesteding in je huidige leven zo aanpassen dat je meer je prioriteiten leeft?

3. Rangorde bepalen van jouw prioriteiten

Sommige onderwerpen in ons leven vragen meer tijd dan andere onderwerpen. Gemiddeld genomen besteden we veel tijd aan ons werk, aan slapen en aan huishoudelijke taken (koken, schoonmaken, boodschappen doen, wassen etc). Deze activiteiten zijn veelal noodzakelijk maar niet per definitie datgene dat ons het meeste voldoening biedt. We moeten dus een rangorde bepalen en de dingen die we echt belangrijk vinden mogen niet langer leiden onder de waan van de dag.

Een hulpmiddel hierbij is je leven als een grote grote glazen pot voor te stellen die je vult met stenen, kiezels en zand. Je vult jouw glazen pot (jouw leven) met enkele grote stenen (je grote prioriteiten) en vervolgens zijn er de kiezels (je kleinere prioriteiten) en tot slot nog wat zand om de pot op te vullen (je activiteiten die relatief onbelangrijk zijn). In jouw dagelijkse leven moet er gemiddeld genomen altijd ruimte zijn voor de grotere stenen. We beginnen dus met de grote stenen zodat deze hun plek innemen, voordat de pot gevuld raakt met de minder belangrijke kiezels en het zand.

Het kan ook zijn dat je bij het bepalen van je prioriteiten tot de conclusie komt dat je teveel tegelijk wilt doen in je leven. Misschien kun je ook wat prioriteiten schrappen voor dit moment en ze op een lijstje ‘prioriteiten voor de toekomst’ plaatsen.

4. Wekelijks inplannen van jouw prioriteiten 

Nu je weet wat jouw prioriteiten zijn wil je er ook naar leven. En daarvoor is werken met een planning geen overbodige luxe. Wanneer we geen tijd inplannen voor datgene wat voor ons prioriteit heeft laten we het makkelijk ondersneeuwen door de waan van de dag. Allerlei activiteiten die veelal automatisch op ons ‘to do lijstje’ komen en we zo snel mogelijk proberen af te werken omdat we er vanaf willen zijn. Soms ook omdat we bang zijn dat we een taak vergeten of dat mensen ons veroordelen wanneer we er wat meer tijd voor  nemen. Vaak zijn het  activiteiten die op de langere termijn niet veel voldoening en energie geven. De glazenpot vult zich makkelijk met zand en kiezels en voor de stenen (je echte prioriteiten) is dan vaak geen of te weinig plek meer.

De prioriteiten die erg belangrijk zijn voor onze voldoening en welzijn ervaren we meestal niet als erg dringend en vragen vaak iets extra’s van ons. Het vergt meestal enige discipline en energie om er aan te beginnen en niemand spreekt ons erop aan  als we ze nog even laten liggen. Veel dringender lijken vaak de binnenkomende mails en telefoontjes en de dagelijkse klusjes die we moeten doen. Al onze tijd besteden aan dergelijke activiteiten zorgt er voor dat we langzamerhand moe worden en geen energie meer hebben voor activiteiten die echt belangrijk voor ons zijn (en het plannen ervan). Het gevolg is dat we ons vervolgens vooral gaan richten op makkelijk tijdverdrijf en de belangrijke zaken waar we voldoening uit halen blijven liggen.

We moeten ons dus beseffen dat van onze dagelijkse activiteiten slechts een beperkt deel echt belangrijk is. Een deel kan ook uitgesteld worden of wellicht zelfs niet uitgevoerd worden, zodat we juist tijd maken voor wat echt belangrijk voor ons is. Wat prioriteit heeft gelet op onze waarden in het leven. Kies een vaste dag waarop je tijd maakt voor je weekplanning, bijvoorbeeld de zondag. En beloon jezelf de volgende zondag als je opnieuw aan je planning zit en je concludeert dat de afgelopen week je goed is bevallen.

5 Elke dag weer opnieuw beginnen

Kijk na verloop van tijd of het stellen van prioriteiten en het maken van een planning je heeft geholpen om meer conform je prioriteiten te leven. Je kunt nagaan of je je beter voelt in je lijf en of je met meer voldoening naar je leven kijkt. Natuurlijk zullen er altijd punten voor verbetering zijn en dat is normaal. Het hoort bij de spannende reis die het leven is. Elke dag kun je weer opnieuw de keuze maken om het een beetje anders te doen en onderzoeken hoe het leven naar je prioriteiten voor jou het beste werkt.