Je hebt waarschijnlijk wel eens van mindfulness gehoord en wellicht heb je er zelfs al wat ervaring mee. In dit artikel neem ik je mee naar wat mindfulness daadwerkelijk inhoud. Ik vertel je waarom je meer mindfulness in je leven wilt. Tot slot laat ik je zien hoe je meer mindfulness stapsgewijs in je leven brengt.
De betekenis van mindfulness
Misschien herken je de volgende situatie. Je wordt ‘s ochtends wakker en je springt onder de douche om je lekker op te frissen. Tijdens het douchen ben je al snel bezig met de activiteiten die je deze dag gaat ondernemen. Er zijn misschien zaken waar je je op verheugt. De kans is echter groter dat er activiteiten zijn waar je minder zin in hebt. Na een minuut of 10 dagdromen schrik je wakker. Je weet dat het toch echt tijd is geworden om je af te drogen en aan te kleden.
Het zal je duidelijk zijn dat de bovenstaande douchebeurt niet heel mindful was. Je hebt gedoucht op de zogenaamde automatisch piloot. Dat wil zeggen dat je er niet helemaal bij bent geweest. In plaats van dat je bewust hebt genoten van het warme water, de geur van de zeep en de vogeltjes die buiten fluiten, ben je vooral in je hoofd bezig geweest met de dag die gaat komen. De meeste mensen zijn er zo het grootste deel van de dag niet helemaal bij.
Met het bovenstaande voorbeeld kun je je nu misschien al voorstellen dat je een hoop mist door niet mindful te zijn. Mindfulness is dat je er wel bij bent. Mindfulness kun je alsvolgt omschrijven:
Het in je leven aandacht geven op een speciale manier;
doelbewust, op het moment zelf, en niet oordelend
aan de dingen zoals ze zijn (Williams, Teasdale, Sega en Kabat-Zinn 2007)
Wat mindfulness je kan bieden?
Misschien denk je, wat maakt dat nou uit dat je een keer dat douchen niet zo in het moment ervaart? Dan voel ik die lekkere warme waterstraal toch een keer niet. Een keer is dat ook helemaal niet erg. De ervaring leert echter dat veel mensen een groot deel van hun tijd in hun hoofd aandacht besteden aan onderwerpen die ze als erg vervelend ervaren. Onderwerpen die als een blok aan je hangen, die je als het ware wegzuigen van het leven. Het zijn onderwerpen die de aandacht naar het denken trekken. Niet mindful douchen is dan slechts een metafoor voor een dag doorbrengen in je hoofd vol zorgen en ellende. Dit wil je niet en met meer mindfulness in je leven kun jejezelf veel ellende besparen.
Ik zal nog even bij het douchevoorbeeld blijven (zo lekker dat douchen ha ha). Nadat je bent opgestaan en je weer onder de douche staat, merk je al snel de pijn in je schouders op. Deze heb je opgebouwd door stress en is nog steeds niet weg. Het gevolg hiervan is dat je gaat nadenken over hoe je toch van die vervelende pijn afkomt. Door deze oordelende houding en je zoektocht naar een oplossing, geef je steeds nieuwe voeding aan dit probleem. Hierdoor is de kans groot dat de pijn die toch al vervelend is nog vervelender wordt. Je krijgt stress over de pijn die maar niet overgaat. Een soort van vicieuze cirkel.
In dit concrete geval van pijn kan mindfulness je leren anders met deze pijn om te gaan. Het (mentaal) vechten tegen de pijn met gedachten zorgt ervoor dat we de pijn erger ervaren dan deze is. We kunnen leren de pijn doelbewust aandacht te geven zoals deze op een bepaald moment is. Hierbij hoeven we er niks over te vinden. De uitdaging is de pijn niet weg te willen hebben tijdens het douchen. Je bent er gewoon met deze vervelende pijn (en als je geluk hebt verdwijnt deze dan op den duur wel). Daarnaast kun je opmerken wat de pijn voor een automatische gedachten bij je naar boven brengt. Naast pijn zijn er natuurlijk tal van situaties waarbij we de dingen anders wensen dan dat ze zijn. Hierdoor zijn we veel in ons hoofd bezig. Hierbij wat andere voorbeelden:
- je bent al een tijdje overwerkt en je maakt je zorgen over het krijgen van een burnout
- je twijfelt of je partner wel de ware liefde is
- je hebt te horen gekregen dat je moet leren leven met een ziekte
- Je hebt een huis gekocht waarvan de fundering niet in orde blijkt te zijn
- Je hebt verdriet over het verliezen van een goede vriend
- Je hebt te maken met onverwerkte pijn omdat je vroeger gepest bent.
Je kunt je voorstellen dat de bovenstaande voorbeelden een hoop gedachten, emoties en gevoelens te weeg kunnen brengen. De uitdaging die je met mindfulness aan gaat is om de dingen op te merken die er bij jou zijn. Dit doe je door ze toe te laten en er zonder oordeel naar te kijken. Mindfulness biedt geen oplossing voor al je problemen. Maar soms is het grootste deel van het probleem gelegen in al het denken over je problemen. Over het denken over wat je voelt in plaats van te voelen. Vaak is de oplossing minder ver weg en minder donker dan dat je met al je gedenk gedacht had. Mindfulness is het trainen van de aandachtspier, waardoor je steeds meer een keuze hebt in hoe je met een bepaalde ervaring omgaat. Een mooi alternatief voor je standaard laten leiden door je automatische piloot.
Hoe je het stapsgewijs in je leven brengt
Mindfulness breng je in je leven door stap voor stap je dagelijkse activiteiten met meer aandacht te gaan doen. Door aandacht te geven aan wat je ervaart tijdens het afwassen in plaats van het zo snel mogelijk te willen afraffelen (en dat zul je misschien nog steeds willen als je aandacht geeft, maar dan merk je dat gewoon op zonder er oordelend over te zijn), door echt te luisteren naar wat je vriend je te vertellen heeft (en te bekijken welk automatische reacties er bij jou naar boven komen), door je eten met al je aandacht op te eten en erachter te komen wat je allemaal proeft, door eens te gaan zitten voor een zonsopkomst of ondergang en de stilte te ervaren.
Er wordt wel gezegd dat mindful zijn niet moeilijk is, maar dat er aan denken om mindful te zijn een stuk lastiger is. Het lijkt vrijwel onmogelijk om de hele dag mindful te zijn. In je dagelijkse werk zul je je toch met enige regelmaat laten leiden door de waan van de dag. Toch kun je wel rustmomenten in je dag inbouwen, als routines. Hierdoor kun je de nodige aandacht aan jezelf geven gedurende de dag. Routines zijn handig, want na een tijdje zijn ze in je leven verankerd. Dan hoef je je niet meer af te vragen waarom je het doet, je doet het gewoon. Naast het starten met aandacht geven aan dagelijkse activiteiten, kun je ook oefeningen gaan doen in het trainen van de aandacht. Voorbeelden hiervan zijn meditatie en andere aandachtsoefeningen als de lichaamscan.
En zo kun je met meer aandacht voor je dagelijkse activiteiten en het met regelmaat beoefenen van de aandachtsoefeningen stapsgewijs meer mindfulness in je leven brengen en de voordelen ervan plukken.
Hoe denk jij erover? Reageer hieronder :)